Hoe vaak gebeurt het dat je mensen vraagt hoe het met ze gaat en ze antwoorden met ‘druk, druk, druk?’ Er zijn fases in je leven die intenser zijn dan anderen, dat is deel van het leven en is heel begrijpelijk. Zeker als je (jonge) kinderen hebt, een hectisch gezinsleven, of als je net met een nieuwe baan of opdracht gestart bent. Waar ik op doel is het structureel (te) druk zijn en het gevoel hebben telkens achter de feiten aan te lopen. Wat kun je doen als je kampt met ‘altijd druk zijn: dé volksziekte?’
Wat maakt dat je altijd druk bent?
Voordat ik verder inga op wat je eraan kunt doen, is het belangrijk te erkennen wat het maakt dat je vaak druk bent. Is het een gewoonte om in een soort ‘rush’ te leven? Kun je er niet tegen om je te vervelen? Is de stilte te oorverdovend? Heb je het gevoel dat je alles wat je doet écht zelf moet doen? Vind je het lastig om je eigen grenzen te bewaken? Kortom, wat maakt dat je kampt met altijd druk zijn en hoe goed ken je jezelf eigenlijk?
Radicale eerlijkheid naar jezelf
Om bovenstaande vraag te beantwoorden vraagt dit radicale eerlijkheid naar jezelf toe. Wat is de werkelijke reden dat je het altijd druk hebt? Vraag daarbij goed door om tot de kern te komen van waarom jij kampt met het ‘altijd druk zijn.’ En als ik zeg radicale eerlijkheid, dan bedoel ik hiermee: de kwetsbaarheid en de moed hebben om stoutmoedig eerlijk te zijn naar jezelf toe. Durven kijken naar wat je verlangt, voelt of vermijdt, zonder jezelf te veroordelen. Om je op weg te helpen, noem ik hierna een reeks dieperliggende oorzaken van het euvel ‘altijd druk zijn.’
Vluchten voor je innerlijke onrust
Stilte en nietsdoen kunnen confronterend zijn en ongemakkelijk voelen. Er komen wellicht gedachten of gevoelens naar boven die je liever mijdt, zoals twijfel, verdriet of eenzaamheid. Of er komen existentiële vragen naar boven, over je baan en/of je relatie die confronterend zijn. Druk zijn is dan een vorm van afleiding.
Uit de weg gaan van wezenlijke vragen
Hiervoor noemde ik het al even, de existentiële vragen die in de rust en stilte naar boven komen, kunnen ongemak oproepen. Door het ‘altijd druk zijn’ kan het zijn dat je niet stilstaat bij de grotere, wezenlijke vragen over jouw leven die gaan over zin, voldoening en betekenisgeving. Ga jij het leven aan en kijk je naar de wezenlijke vragen en thema’s die onder de oppervlakte liggen?
Je identiteit ontlenen aan productiviteit
‘Druk zijn’ wordt in onze maatschappij en cultuur gezien als een statussymbool. Onder het credo: je output of prestaties bepalen je waarde. Wie het druk heeft, is kennelijk belangrijk, nodig, doet ertoe of is succesvol. In veel westerse culturen heerst het idee dat ‘niets doen’ gelijkstaat aan luiheid of falen. Van jongs af aan leren we dat nuttig zijn, bezig zijn, en presteren de norm is. Herken je dit euvel?
Angst voelen om stil te vallen
Alleen al bij de gedachte dat je stil valt, voel je een beklemmend gevoel van ‘oh help, en wat dan?’ Veel mensen hebben onbewust het idee dat als ze stoppen met rennen, dat alles uit elkaar valt, hun werk, relaties, of zelfs hun zelfbeeld. Stel dat je je zou gaan vervelen, wat dan? Dit kan een gevoel van angst oproepen. Druk zijn geeft immers een gevoel van controle.
Verslaafd zijn aan prikkels
Door constante blootstelling aan prikkels raak je gewend aan een hoog spanningsniveau en bouw je (wellicht ongemerkt) stress op. Denk daarbij aan je smartphone, de notificaties die je telkens krijgt en de deadlines die je jezelf oplegt, dan wel laat opleggen). Stilte of rust voelt dan onnatuurlijk of zelfs ongemakkelijk. Je hersenen snakken naar constante stimulatie en raken zo continu overgestimuleerd.
Moeite hebben met grenzen stellen
Zeg je regelmatig ‘ja’ uit schuldgevoel of angst om anderen teleur te stellen, of uit behoefte aan erkenning? Of überhaupt vanuit de gewoonte om te reageren voordat je je afvraagt wat jij nodig hebt en wat jij zelf eigenlijk wilt? En zorgt dit ervoor dat je een overvolle agenda hebt, die je bovendien zelf telkens in stand houdt.
Leiden aan FOMO
Hoe gevoelig ben jij voor de Fear Of Missing Out? Je zult niet de enige zijn die telkens naar anderen kijkt, in de gaten houdt wat anderen doen en druk voelen om erbij te horen. Social media gebruik kan dit voeden, als je er gevoelig voor bent. Hoe is jouw balans tussen van buiten naar binnen leven, versus van binnen naar buiten? Weet je hoeveel tijd en ruimte je voor jezelf nodig hebt om een goede balans te houden?
Zoeken naar bevestiging
Altijd druk zijn en bezig zijn kan ook voortkomen uit een verlangen naar goedkeuring. Door anderen te laten zien hoe hard je werkt of hoeveel je doet, hoop je op waardering, bewondering of misschien wel om liefde te krijgen. De vraag is: wiens leven leef je nou werkelijk?
Wie ben jij zonder ‘altijd druk zijn?’
Hiervoor genoemde punten zijn uiteraard niet uitputtend, maar dienen ter inspiratie om voor jezelf de vinger op de zere plek te leggen. Wat speelt er in jouw leven en waarom vind je het fijn om het telkens druk te hebben? Wat gebeurt er als je ruimte en dus geen druk ervaart: ‘wie ben je zonder dat je het druk hebt?’ Ongemak willen we liever niet ervaren. Gemak en comfort is wat we willen. Zo zijn we liever niet vervuld en in de weer, dan dat we ongemak ervaren door ons te vervelen of het even ‘niet weten.’ Terwijl dat laatste juist de voedingsbodem voor waardevolle antwoorden vormt en onthult wie je werkelijk bent.
We hebben de oeroude kennis en wijsheid ingeruild
Er was een tijd waarin we de seizoenen volgden in plaats van onze agenda’s. Een tijd waarin we in afstemming leefden met de natuur. Inheemse volkeren wisten wat wij vergeten zijn, namelijk dat rust en stilte geen luxe is maar noodzaak. Dat nietsdoen soms de meest wijze handeling is. Zij kenden de waarde van stilte, heilige rituelen en verbondenheid met de natuur én met elkaar. In onze jacht naar groei en efficiëntie hebben we deze oeroude kennis en wijsheid ingeruild voor ons snelle leven en de bijbehorende dopamine-kicks. Met als resultaat dat velen een geïsoleerd leven leiden, waarin online werken en leven betekenisvolle verbondenheid moet voorstellen.
Ongemak heeft een functie
We zijn met elkaar een wereld gaan vormen waarin elk ongemak direct moet worden weggepoetst. We willen geen pijn en verdriet ervaren en dus nemen we een pil ter onderdrukking. We kennen verveling al nauwelijks meer door de voortdurende prikkels en impulsen van buitenaf. Onzekerheid werken we weg door ons bezig te houden en druk te zijn met wat dan ook. Stilte vullen we op met geluid. We zijn gewend geraakt aan constante beweging, waardoor stilstand voelt als falen. Zelfs ontspanning moet tegenwoordig ‘nuttig’ zijn. Ongemak heeft een functie en een boodschap. Hoe regelmatig ervaar jij ongemak? En, wat doe je dan?
Wie is hier nou primitief?
Zo zijn we beland in een wereld die op veel vlakken volstrekt achterlijk is, ‘excuse my French’. Zo voelt het. Het tragische is dat wij dit met elkaar hebben gecreëerd. Hoe geavanceerd de tijd waarin we ons begeven ook lijkt, we lopen stuk op de systemen die we zelf ontworpen hebben. Systemen die ervoor zorgen dat onze creativiteit klein wordt gehouden en wij als een soort hulpeloze wezens door het leven gaan. Overmatige regeldruk houdt ons in de tang. We putten onze lichamen en onze geest uit en het lijkt wel of we met de jaren meer afstompen en bar weinig lijken te leren van de geschiedenis. Wat ooit wijsheid was, is nu zogenaamd achterhaald en wat ons fysiek en mentaal breekt wordt juist beloond. De wereld op z’n kop. Misschien wordt het tijd om ons af te vragen wie hier werkelijk primitief is?
7 Tips om minder last te hebben van ‘altijd druk zijn’
Van mijn betoog om de boel op te schudden, terug naar wat je kunt doen om je meer bewust te worden van hoe je jezelf gevangen houdt in het ‘altijd druk zijn.’ Ik geef je 7 concrete tips om te ontsnappen aan de constante drukte.
- Wees baas over je eigen agenda en plan bewust leegte in. Doe dit vooraf, door blokken in je agenda aan te geven voor ‘lucht’, mijmeren, pauze of nietsdoen. Zodoende heb jij de regie over je agenda en niet de buitenwereld.
- Laat ongemak toe. Punt. Als het stil wordt en je ervaart onrust, laat het toe. Blijf erbij zonder dat je er een heel verhaal bij hebt. Oefen met ongemak ervaren zonder het direct te willen fixen met bezig zijn.
- Laat je telefoon thuis tijdens een wandeling. Ik snap hoe verleidelijk het is om je telefoon altijd maar bij de hand te hebben. En toch, kies je momenten waarop je uit de lucht bent en ontdek hoe je ingevingen krijgt in de rust en stilte (ook al vraagt dit wat oefening).
- Wees eerlijk over ‘waarom’ je telkens zo druk bent. Dit is de radicale eerlijkheid naar jezelf toe. Het herkennen en erkennen van wat er is, is de basis voor verandering.
- Oefen in nee-zeggen zonder uitleg. Herinner jezelf eraan dat je je grenzen niet hoeft te rechtvaardigen. ‘Nee’ is net als ‘ja’ een volledig antwoord. Het is het verhaal dat je jezelf vertelt waardoor je denkt dit te moeten rechtvaardigen. Ook dit vraag oefening.
- Maak onderscheid tussen ‘druk’ en ‘vol’. Af en toe een volle agenda hebben kan voedend zijn. Structureel druk zijn vaak niet. Richt je leven in, op een manier waarop je vervulling ervaart door te doen wat je vervult en wat je een gevoel van ruimte geeft.
- Vertraag op kleine momenten. Eet je alleen, doe dit zonder afleiding van telefoon of televisie. Drink je koffie, thee of cacao, doe dit dan alsof het een ritueel is. Wandel in een wat trager tempo dan je gewend bent (je hoeft de trein niet te halen).
Door minder doen, meer bereiken
Zo zijn er legio manieren te bedenken waarop je kunt ervaren dat vertragen geen tijdverlies is, maar je helpt om je leven te leven op de manier waarop het leven bedoeld is. En dat je door minder te doen, op den duur meer bereikt. Meer inspiratie, meer passie, meer eigenheid en meer voldoening. Het is hoog tijd dat we collectief en individueel het tij keren en korte metten maken met de volksziekte: altijd druk zijn. Wat ga jij vanaf vandaag anders doen?
Behoefte om te sparren?
Heb je naar aanleiding van deze blog ‘Altijd druk zijn: dé volksziekte’ vragen of behoefte om te sparren? Neem hier contact met me op of plan hieronder direct – geheel vrijblijvend – een online afspraak in.
BOEK EEN GRATIS KENNISMAKING
Evelien van Es is internationaal business & life coach, Executive (Team) Coach en auteur van Wees Onverbiddelijk Jezelf en De Kracht van Purpose-gedreven organisaties. Ze begeleid individuen en teams bij hun transformaties, maakt het voor hen (nog) onzichtbare zichtbaar en helpt van binnenuit helderheid creëren. Evelien is warm, betrokken, intuïtief en resultaatgericht. Naast haar eigen (Signature 4 Success) methodiek, werkt ze ook met Human Design & de Gene Keys. Naast haar ruime ervaring als coach heeft ze 20 jaar ervaring in en voor het bedrijfsleven als leidinggevende, interimmanager en consultant. Ze heeft een Master degree in Sociaal Culturele Wetenschappen (VU) en is sinds 2006 ondernemer. Daarnaast heeft ze ervaring als vrijwilliger in een hospice. Meer info.
No Comments